این برنامه حاوی دانستنیهایی از ردیابی مسیر و طعمه در حیوانات می باشد که به صورت متن و فیلم (به زبان فارسی) ارائه شده است.
بخشهای ویدئویی این برنامه عبارتند از:
- جهت یابی در پرندگان
- مسیریابی دلفین ها
- مسیر یابی سفره ماهی
- روش تغذیه پلاتی پوس
- ماهی های الکتریکی
- عجایب مورچه ها و زنبورها
- ردیابی در پرندگان به وقت مهاجرت
- ابرمهاجرت در ملخ
- تاثیر امواج بر روی آبزیان
- جهت یابی خفاش ها
- ردیابی طعمه توسط مار
- ردیابی طعمه توسط کوسه
توانایی ردیابی مسیر و یافتن طعمه، یکی از مهارتهای حیاتی است که بسیاری از حیوانات برای بقا به آن نیاز دارند. این توانایی، نتیجه میلیونها سال تکامل و سازگاری با محیط است و به حیوانات کمک میکند تا غذا پیدا کنند، از خطر فرار کنند و قلمرو خود را مشخص کنند.
روشهای ردیابی در حیوانات
حیوانات از روشهای مختلفی برای ردیابی مسیر و طعمه استفاده میکنند:
بویایی: بسیاری از حیوانات دارای حس بویایی بسیار قوی هستند و از آن برای ردیابی بوی طعمه، پیدا کردن آب و تشخیص قلمرو استفاده میکنند. سگها، گربهها، خرسها و بسیاری از پستانداران دیگر از بویایی برای این منظور استفاده میکنند.
بینایی: برخی حیوانات مانند پرندگان شکاری و گربهها، بینایی بسیار تیزی دارند و میتوانند از فاصله دور طعمه خود را تشخیص دهند.
شنوایی: حیواناتی مانند خفاشها و دلفینها از صدا برای جهتیابی و پیدا کردن طعمه استفاده میکنند. آنها صداهایی با فرکانس بالا تولید میکنند و با شنیدن پژواک آن، شکل و اندازه اجسام اطراف خود را تشخیص میدهند.
حسهای دیگر: برخی حیوانات از حسهای دیگری مانند لرزش، میدان مغناطیسی و حرارت برای ردیابی استفاده میکنند. برای مثال، مارها میتوانند تغییرات دمایی را حس کنند و از این طریق طعمههای خونگرم خود را پیدا کنند.
سازگاریهای ویژه برای ردیابی
حیوانات برای بهبود توانایی ردیابی خود، سازگاریهای خاصی پیدا کردهاند:
اندامهای حسی تخصصی: بسیاری از حیوانات دارای اندامهای حسی تخصصی هستند که به آنها کمک میکند تا بوها، صداها و سایر محرکها را بهتر تشخیص دهند. برای مثال، سگها دارای بینی با میلیونها گیرنده بویایی هستند.
رفتارهای جستجو: حیوانات از رفتارهای خاصی مانند دنبال کردن رد پا، بررسی علائم و نشانهها و استفاده از نقاط عطف برای پیدا کردن مسیر و طعمه استفاده میکنند.
حافظه فضایی: بسیاری از حیوانات دارای حافظه فضایی بسیار خوبی هستند و میتوانند نقشه ذهنی از محیط اطراف خود ایجاد کنند. این به آنها کمک میکند تا مسیرهای طولانی را به خاطر بسپارند و به محلهای مورد علاقه خود بازگردند.
مثالهایی از ردیابی در حیوانات
سگها: سگها میتوانند بوی انسان را از فاصله چند کیلومتری تشخیص دهند و از این توانایی برای پیدا کردن افراد گمشده استفاده میشوند.
گرگها: گرگها در گروههای اجتماعی زندگی میکنند و برای شکار طعمههای بزرگ مانند گوزن، به صورت گروهی همکاری میکنند.
پرندگان شکاری: پرندگان شکاری از دید تیز خود برای شکار حیوانات کوچک مانند موشها و پرندگان استفاده میکنند.
خفاشها: خفاشها از صدا برای شکار حشرات در شب استفاده میکنند.
مورچهها: مورچهها از فرومونها برای ایجاد مسیرهایی بین لانه و منابع غذایی استفاده میکنند.
اهمیت ردیابی در بقا
توانایی ردیابی مسیر و طعمه، برای بقا و تکامل حیوانات بسیار مهم است. این توانایی به حیوانات کمک میکند تا:
غذا پیدا کنند: پیدا کردن غذا، یکی از نیازهای اساسی همه موجودات زنده است.
از خطر فرار کنند: توانایی تشخیص شکارچیان و فرار از آنها، به حیوانات کمک میکند تا زنده بمانند.
قلمرو خود را مشخص کنند: بسیاری از حیوانات از نشانهگذاری و ردیابی برای مشخص کردن قلمرو خود استفاده میکنند.
جفت پیدا کنند: برخی از حیوانات از طریق ردیابی بویایی و بصری، جفت خود را پیدا میکنند.
در کل، توانایی ردیابی مسیر و طعمه، یکی از شگفتانگیزترین تواناییهای حیوانات است که به آنها کمک میکند تا در محیط پیچیده و رقابتی خود زنده بمانند.