نتایج بیشتر...
چگونه کلام و صحبت رساتر و جذاب تری داشته باشیم؟
صدای هر فرد منحصر به خود او است.
لهجه از موقعیت جغرافیایی خبر می‌دهد.
نشانه‌هایی از حالات روحی در آهنگ و صدا و جان کلام نهفته است.
مثل ظاهر که گویای شخصیت فرد است.
مثلاً عزت نفس پایین با ایجاد تردید در صدا خودش را نشان می‌دهد.
فرد خجالتی صدای آرامی دارد در صورتی که تسلط به آهنگ صدا و شفافیت کلام از نشانه‌های فرد با اعتماد به نفس است.
منظور از کلام گیرا و موثر مفهوم قدیمی خوش صحبت بودن و سخن وری نیست بلکه با اعتماد به نفس و شفاف در جمع سخن گفتن است که همزمان روی شخصیت شما هم اثر می‌گذارد.
حالا اول باید بدانید که عوامل لازم برای داشتن کلام موثر چیست:
لهجه، تمایل برای بیان مطلب، تاثیر نفس بر روی صدا و کلام و تولید آوا از مهم‌ترین عوامل‌اند.
اول برویم سراغ لهجه: لهجه‌های منطقه‌ای و بومی جنبه مثبتی دارند و بخشی از شخصیت فرد محسوب می‌شوند.
به تدریج در طی سالیان با مهاجرت افراد و قرارگیری در معرض رسانه‌ها لهجه‌ها در حال از بین رفتن می‌باشند.
این امر تاسف برانگیز است، چرا که لهجه‌ها به صدا بعد و تمایز می‌بخشند و روی فردیت هر شخص تاکید دارند.
عادت کردن به آهنگ صدای خودتان اهمیت زیادی دارد.
بعضی افراد در محیط‌های خصوصی به ویژه خانه راحت‌ترند، چون لزومی ندارد خودشان را با عرف و انتظار اجتماعی منطبق کنند.
اما در محیط‌های عمومی راحت نیستند، چون عوامل مختلفی وجود دارد که روی شیوه بیان و کلامشان اعمال قدرت می‌کند.
یک راه حل برای حل این مشکل این است که در یک محیط غیر رسمی مانند خانه صدای خودتان را ضبط کنید.
برای عادت کردن به صدای خودتان به دقت به آن گوش دهید.
قطعاً متوجه برخی از جنبه‌های کلام خودتان می‌شوید که اثرگذاری پیام شمارا کاهش می‌دهد.
موضوع دیگری هم وجود دارد که معمولاً همه به آن درگیر هستند، آن هم این است که اغلب افراد صدای ضبط شده خودشان را دوست ندارند.
همانگونه که بعضی‌ها عکس‌هایشان را نمی‌پسندند و از آن خجالت می‌کشند.
خیلی از ما به شنیدن صدای خودمان عادت نداریم و این احساس کاملا طبیعی است.
بیایید در مرحله اول “واقعاً صدای من اینطوری است” را کنار بگذاریم تا درک بهتری نسبت به صدای خودمان پیدا کنیم.
وقتی آرام و راحت هستید، اعتماد به نفس بیشتری دارید بنابراین وقتی در خانه به صدای خودتان گوش می‌دهید بیشتر متوجه می‌شوید که از نظر دیگران صدایتان چطور شنیده می‌شود.
اگرچه دقیقا آنطوری که دیگران صدای شما را می‌شنوند شما نمی‌توانید بشنوید اما می‌توانید از تاثیر آن روی دیگران آگاه شوید.
با درک حالت طبیعی صدای خودتان می‌توانید کنترل بیشتری روی آن داشته باشید.
افراد در زندگی روزمره خودشان از زبان غیر رسمی استفاده می‌کنند اما همین که در موقعیت رسمی قرار می‌گیرند به صورت خودآگاه رسمی صحبت می‌کنند.
به ویژه در مکان‌های عمومی و در مقابل افراد غریبه این امر به وضوح دیده می‌شود.
هرچه به صدای رسمی خودتان عادت کنید استفاده از آن در شرایط واقعی راحت‌تر است.
حال یک تمرین را بررسی می‌کنیم:
یک متن کوتاه را برای خواندن انتخاب کنید.
مثلاً دو صفحه از یک کتاب. اول آن را در سکوت مطالعه کنید بعد با صدای معمولی خودتان آن را بلند بخوانید.
نگران لغزش و لکنتتان نباشید و به خواندن ادامه دهید.
حالا برای بار سوم آن را بخوانید در صورت امکان صدایتان را ضبط کنید و این موارد را به خاطر داشته باشید:
۱ : سرعتتان را کم کنید.
می‌خواهید متن را هرچه زودتر تمام کنید، این یک واکنش طبیعی است و البته باعث ایجاد لغزش در گفتار می‌شود.
وقتی که عصبی هستید هم ریتم کلام سریع می‌شود و فهم صحبت شما را مشکل می‌کند.
۲ : سرتان را بالا بگیرید و صورتتان را در کتاب فرو نبرید.
صدایتان نباید به سمت زمین باشد کتاب را بالاتر قرار دهید و با صدای رسا مطلب را بخوانید.
۳َ : گاهی مکث کنید.
در پایان هر جمله یا پاراگراف استراحت کوتاه چند ثانیه‌ای داشته باشید.
مکث برای ایجاد تاکید موثر است.
حالا هر مقدار می‌توانید این تمرین را انجام دهید.
همه با انجام تمرینات ساده مثل این تمرین به صورت روزانه می‌توانند صدایشان را تقویت کنند.
برای بهتر شدن باید نسبت به تمرینات متعهد باشید و مرتب روزی چند دقیقه آن را انجام دهید.
می‌رویم سراغ تاثیر نفس بر صدا و کلام: احساسات روی صدای ما تاثیر می‌گذارد.
حتی گاهی آنچنان شدت می‌گیرد که صدا را در گلو خفه می‌کند.
همانطور که خواننده‌ها به صورت حرفه‌ای آموزش می‌بینند تا صدایشان را در هر شرایطی و برای تولید دامنه‌ای از اصوات آماده نگه دارند، می‌شود از تمرینات فیزیکی برای انعطاف پذیری بیشتر صدا استفاده کرد.
مثلاً در زمان استرس الگوی تنفسی شخص تغییر می‌کند.
وقتی ماهیچه‌ها منقبض و کشیده می‌شوند، نمی‌شود از حداکثر ظرفیت شش‌ها استفاده کرد.
ویژگی مشترک بین حالت ترس و عصبی شدن انقباض در گردن و شانه‌هاست.
چون تحت فشار تنفس شدت پیدا می‌کند.
هوای کافی استنشاق می‌شود اما زمان کافی برای بازدم و استراحت وجود ندارد.
تنفس صحیح به دو دلیل مهم است:
۱ : استفاده از ظرفیت حداکثر شش‌ها باعث می‌شود که تنفس صدا را تقویت کرده و آن را پرتر و محکم‌تر نشان دهد.
افرادی که صدای ضعیفی دارند و نگرانند که صدای آنها در جمع شنیده نشود، می‌توانند از این شیوه استفاده کنند.
یعنی تنفس کامل داشته باشند.
میزان صدا در شکم کنترل می‌شود نه در گلو در نتیجه تنفس کامل کنترل بیشتری روی صدا ایجاد می‌کند.
۲ : تنفس عمیق و منظم با از بین بردن تنش‌ها اثر درمانی و آرامش بخش دارد.
افراد آرام، افرادی متعادل و پذیرا و با اعتماد به نفس هستند.
حالا یک تمرین تنفس به شما یاد می‌دهم:
در یک وضعیت راحت پاها را به اندازه یک گام از هم باز کنید.
زانوها نباید قفل یا تحت فشار باشند.
ستون فقرات به حالت مستقیم، سر به حالت متعادل و عضلات صورت باید راحت باشند.
دم و بازدم هر کدام باید به اندازه سه شماره طول بکشد.
وقتی که نفس می‌کشید، شانه‌هایتان را بالا نیاورید.
دم از طریق بینی و بازدم از طریق دهان صورت بگیرد.
به طور خودآگاه به نفستان فکر کنید که چگونه تا انتهای شش‌ها پایین می‌رود.
حالا کف دست را روی شکم تان قرار دهید تا حرکات آن را حس کنید.
در زمان دم و بازدم یک مقدار به دست تان فشار بیاورید.
حالا این تمرین را ۱۰ بار انجام دهید.
بعد از چند روز که از انجام این تمرینات گذشت با توجه به برداشت و توانتان می‌توانید بازدم را تا ۴ ، ۵ یا ۶ شماره افزایش دهید و بعد به تدریج آن را به ۱۰ شماره برسانید.
حالا می‌توانید در زمان بازدم با صدای بلند از ۱ تا ۱۰ بشمارید.
این تمرین را ۵ بار تکرار کنید.
با افزایش کنترل بر روی بازدم و در زمان سخنرانی در جمع و یا جلسه، دیگر نفس کم نمی‌آورید.
حال می‌رویم سراغ تولید آوا: سه عنصر در تولید آوا به شدت مهم است و دانستن آن برای هر فردی که می‌خواهد گوینده تاثیرگذاری باشد ضروری است:
اولین مورد بلندی صداست که برای شنیده شدن است.
مورد بعدی شفافیت است که برای فهم کلام است.
مورد سوم تنوع است که برای ایجاد علاقه‌مندیست.
اول می‌رویم سراغ بلندی صدا: منظور چیزی شبیه دکمه تنظیم صدا در تلویزیون‌ها نیست.
بعضی از افراد به طور طبیعی صدای لطیفی دارند و از لحاظ فیزیکی نمی‌توانند با صدای بلندی صحبت کنند.
به علاوه اگر صدا خیلی زیاد بلند باشد، کیفیت آهنگ صدا پایین می‌آید.
به جای بلند صحبت کردن باید رسا صحبت کرد.
باید با نفس صدا را تقویت کرد.
به هر میزانی که می‌خواهید رسا صحبت کنید.
به همان میزان به نفس احتیاج دارید.
در زمان صحبت در یک جمع یا یک جلسه به هیچ عنوان مخاطب صحبت شما نباید افراد جلو یا نزدیک به شما باشند، بلکه باید به صورت خودآگاه کلام شما برای افراد دورتر رسا باشد.
صدای قوی بر خلاف صدای بلند شما را شخصی مثبت جلوه می‌دهد.
مورد بعدی شفافیت است. بعضی‌ها هنگام صحبت کردن با دندان های فشرده و حرکت کم لب‌ها صحبت می‌کنند.
خیلی کم باز کردن دهان و دقیق تلفظ نکردن کلمات علت اصلی نامفهوم بودن سخن است.
در این حالت صدا در دهان قفل می‌شود و قادر به خروج نیست.
برای تلفظ دقیق و شمرده باید فک‌ها از هم باز شوند پس دهان را باز کنید و به هر صدایی که تولید می‌کنید قدرت دهید و به انتهای کلمات دقت ویژه‌ای داشته باشید.
این کار تا حدی لب خوانی را هم برای مخاطب شما آسان می‌کند.
حالا می‌رسیم به بحث تنوع برای تاثیرگذار و جذاب کردن کلام: تکنیک‌های خاصی وجود دارد که می‌شود از آنها استفاده کرد.
آنچه که اهمیت دارد این است که خودتان باشید و اینطور به نظر نیاید که دارید نمایش اجرا می‌کنید.
کلمات همانطور که با خودشان معنایی حمل می‌کنند، حامل احساسات و عواطف ما هم هستند.
تنوع آوایی با تغییر در چند مورد ایجاد می‌شود که اینجا بررسی می‌کنیم:
اولین مورد برای ایجاد تنوع، سرعت است.
اگر تند صحبت کنید شنونده نمی‌تواند آنچه را که می‌شنود دریافت و هضم کند.
راهکار مناسب در اینجا تغییر در سرعت کلام است.
راه سرعت را زیاد کنید و آن را کم کنید تا اشتیاق مخاطب برای گوش دادن به سخن شما حفظ شود.
دومین مورد برای ایجاد تنوع بلندی صدا است.
با کم و زیاد کردن بلندی صدا روی کلماتتان تاکید کنید.
حتی می‌توانید در یکی دو جمله صدا را در حد زمزمه پایین بیاورید، تا جایی که همچنان رسا باشد.
این کار به ایجاد توجه در مخاطب کمک می‌کند، اما مراقب باشید که بیش از حد این کار را نکنید.
مورد سوم در ایجاد تنوع زیر و بمی لحن و تاکید است.
وقتی در جمع صحبت می‌کنید سعی کنید کلام شما تا جای ممکن انرژی و هیجان کافی داشته باشد تا بیشترین حد اطلاعات را منتقل کند.
منظور، ایجاد فراز و نشیب‌های کنترل نشده در صدا نیست.
صحبت باید جالب باشد و لحن ریزه کاری داشته باشد.
یادتان باشد وقتی عصبی و یا هیجان زده هستید تارهای صوتی منقبض و کوتاه شده باعث می‌شوند صدا زیرتر به گوش برسد.
در زمان صحبت برای انتقال اهمیت موضوع ایجاد تنوع روی برخی از کلمات و عبارات تاکید کنید.
چهارمین مورد و آخرین موردی که می‌تواند روی صحبت کردن شما تنوع ایجاد کند، مکث است.
مکث یعنی سکوتی چند ثانیه‌ای.
در واقع شنونده معنی گفته‌های شما را در حین مکث رمزگشایی و درک می‌کند.
پس حتی آماده باشید که تا ۵ ثانیه هم سکوت کنید.
این مکث‌های عامدانه اقتدار و اعتماد به نفس شما را نشان می‌دهد.
در آخر باید بگویم به خاطر داشته باشید قبل از هر موقعیت گفتاری مهم، چه قرار ملاقات یا جلسه باشد یا گفتگو، بهتر است گرم کردن و آماده سازی صدا را انجام دهید.
صدا مثل یک ساز می‌ماند.
هیچ موسیقی دانی بدون تمرین و کوک کردن، سازش وارد سالن برگزاری کنسرت نمی‌شود.
زمان و دفعات گرم کردن صدا به شما و مدت زمانی بستگی دارد که می‌خواهید حرف بزنید.
