در این مجموعه از نرم افزارهای آموزشی پارسیان، به آموزش جامع اینترنت پرداخته می شود. این دوره آموزشی هم برای مبتدیانی که میخواهند کار با اینترنت را بیاموزند و هم برای کسانی که مایلند با نکات پیشرفته در اینترنت آشنا شوند، مفید می باشد.
اینترنت بهعنوان شبکهای از میلیونها کامپیوتر و دستگاه در سراسر جهان شناخته میشود که بهطور جهانی برای ارسال و دریافت دادهها و ارتباطات استفاده میشود. این شبکه، ابتدا برای تحقیقات علمی و نظامی ایجاد شد و در حال حاضر به یکی از اصلیترین ابزارهای ارتباطی، تجاری، و آموزشی در دنیا تبدیل شده است. در این مقاله، با اجزای مختلف اینترنت، نحوه استفاده از آن، و کاربردهای گوناگون آن آشنا خواهیم شد.
۱. ساختار اینترنت:
برای درک نحوه عملکرد اینترنت، لازم است که با اجزای اصلی آن آشنا شویم.
الف) شبکههای محلی (LAN):
شبکه محلی (Local Area Network) به مجموعهای از کامپیوترها و دستگاهها اطلاق میشود که به یکدیگر متصل هستند و معمولاً در یک محدوده جغرافیایی کوچک مانند یک ساختمان یا دفتر قرار دارند.
ب) شبکههای گسترده (WAN):
شبکههای گسترده (Wide Area Network) شامل شبکههایی هستند که مسافتهای بیشتری را پوشش میدهند. اینترنت بهعنوان بزرگترین WAN در دنیا شناخته میشود.
ج) IP آدرس:
هر دستگاه متصل به اینترنت یک آدرس اختصاصی دارد که بهعنوان IP Address شناخته میشود. این آدرس بهصورت عددی به دستگاهها اجازه میدهد که یکدیگر را شناسایی و ارتباط برقرار کنند.
د) DNS (Domain Name System):
DNS بهعنوان سیستم نام دامنه شناخته میشود که مسئول ترجمه نامهای دامنه (مثل www.google.com) به آدرسهای IP عددی است که کامپیوترها از آن استفاده میکنند.
۲. نحوه اتصال به اینترنت:
برای اتصال به اینترنت، نیاز به یک اتصال فیزیکی یا بیسیم به شبکه اینترنت دارید. این اتصال میتواند از طریق روشهای مختلف انجام شود:
الف) اتصال از طریق مودم DSL یا فیبر نوری:
این روش یکی از متداولترین روشهای اتصال به اینترنت در خانهها و دفاتر است. مودمها با استفاده از خطوط تلفن یا فیبر نوری به اینترنت متصل میشوند.
ب) اتصال از طریق وایفای (Wi-Fi):
این روش از طریق اتصال بیسیم به اینترنت است که از طریق روتر وایفای به دستگاهها امکان دسترسی به اینترنت را میدهد.
ج) اتصال از طریق موبایل (Data Network):
اتصال به اینترنت از طریق دادههای موبایل یکی از راههای متداول برای دسترسی به اینترنت است. این اتصال از طریق شبکههای 3G، 4G یا 5G امکانپذیر است.
۳. پروتکلهای اینترنتی:
اینترنت از پروتکلهای مختلفی برای انتقال دادهها استفاده میکند. پروتکلها قواعد و استانداردهایی هستند که به دستگاهها و شبکهها کمک میکنند تا ارتباطات خود را بهدرستی انجام دهند.
الف) پروتکل TCP/IP:
پروتکل TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) بهعنوان اصلیترین پروتکل مورد استفاده در اینترنت شناخته میشود. این پروتکل مسئول تقسیم دادهها به بستههای کوچک و ارسال آنها از مبدا به مقصد است.
ب) پروتکل HTTP/HTTPS:
پروتکل HTTP (Hypertext Transfer Protocol) مسئول ارسال صفحات وب از سرور به مرورگر است. HTTPS نسخه امنتری از این پروتکل است که اطلاعات را بهصورت رمزگذاریشده ارسال میکند.
ج) پروتکل FTP:
پروتکل FTP (File Transfer Protocol) برای انتقال فایلها بین دستگاهها استفاده میشود و معمولاً برای آپلود و دانلود فایلها بهکار میرود.
۴. مرورگرهای وب:
مرورگرهای وب (Web Browsers) برنامههایی هستند که برای مشاهده صفحات وب و استفاده از اینترنت طراحی شدهاند. رایجترین مرورگرها عبارتند از:
گوگل کروم (Google Chrome)
موزیلا فایرفاکس (Mozilla Firefox)
مایکروسافت اج (Microsoft Edge)
سافاری (Safari)
۵. خدمات و کاربردهای اینترنت:
الف) وبگردی (Web Browsing):
وبگردی به جستجو و مشاهده صفحات وب از طریق مرورگرهای اینترنتی اطلاق میشود. وبگردی میتواند شامل جستجو در موتورهای جستجو (مثل گوگل)، مشاهده وبسایتهای خبری، فروشگاههای آنلاین، و وبلاگها باشد.
ب) پست الکترونیکی (Email):
پست الکترونیکی یکی از خدمات اصلی اینترنت است که به افراد این امکان را میدهد که پیامهای متنی، تصاویر، و فایلها را بهصورت آنلاین ارسال و دریافت کنند. سرویسهای ایمیل محبوب شامل Gmail، Yahoo Mail و Outlook هستند.
ج) شبکههای اجتماعی:
شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر، اینستاگرام و لینکدین به افراد این امکان را میدهند که با دیگران ارتباط برقرار کنند، محتوا به اشتراک بگذارند و فعالیتهای مختلف اجتماعی انجام دهند.
د) خرید آنلاین (E-commerce):
خرید آنلاین یکی از مهمترین کاربردهای اینترنت است که به کاربران امکان خرید کالاها و خدمات از فروشگاههای آنلاین را میدهد. سایتهایی مانند Amazon، eBay و AliExpress در این حوزه فعالیت میکنند.
هـ) آموزش آنلاین (E-learning):
اینترنت به عنوان ابزاری برای یادگیری آنلاین شناخته میشود. سایتهای مختلفی برای آموزش و یادگیری دروس و مهارتهای مختلف آنلاین وجود دارند، از جمله Coursera، Udemy، و Khan Academy.
و) ویدئو کنفرانس (Video Conferencing):
خدمات ویدئو کنفرانس مانند Zoom، Google Meet و Skype امکان برقراری تماسهای تصویری آنلاین را برای جلسات کاری، آموزش از راه دور، و ارتباط با دوستان و خانواده فراهم میکنند.
۶. مفاهیم امنیت در اینترنت:
با توجه به اینکه اینترنت بستری برای انتقال دادهها و اطلاعات حساس است، امنیت در آن از اهمیت بالایی برخوردار است. برای استفاده امن از اینترنت، باید اصول امنیتی را رعایت کرد:
الف) رمزگذاری اطلاعات (Encryption):
اطلاعاتی که از طریق اینترنت ارسال میشوند، باید رمزگذاری شوند تا از دسترسی غیرمجاز به آنها جلوگیری شود. پروتکل HTTPS یکی از رایجترین روشهای رمزگذاری است.
ب) آنتیویروس و نرمافزارهای امنیتی:
برای جلوگیری از حملات سایبری، استفاده از نرمافزارهای آنتیویروس و فایروالها ضروری است.
ج) ایمن نگه داشتن رمز عبورها:
استفاده از رمز عبورهای پیچیده و فعال کردن تأیید هویت دو مرحلهای (2FA) میتواند به حفاظت از حسابهای آنلاین کمک کند.
۷. آینده اینترنت:
آینده اینترنت بهطور مستمر در حال تغییر و تحول است. برخی از روندهای نوظهور شامل 5G، اینترنت اشیا (IoT)، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) است که به توسعه و گسترش کاربردهای اینترنت در زندگی روزمره کمک خواهد کرد.
اینترنت بهعنوان یک ابزار ارتباطی و اطلاعاتی، تأثیرات عمیقی بر تمامی جنبههای زندگی بشر گذاشته است. با درک اصول پایهای اینترنت و آشنایی با نحوه استفاده از خدمات مختلف آن، میتوان از این ابزار قدرتمند بهطور بهینه و ایمن بهرهبرداری کرد.